Onbekend maakt onbemind

"Merlinde maakt nou eenmaal van haar hart geen moordkuil!" schrijf ik in de familie-whatsapp-groep. Mijn jongste heeft onlangs voor veel plezier gezorgd met haar liefdesverklaring op Facebook aan onze eigen vertrouwde supermarkt, na een klacht over een andere supermarkt in haar nieuwe woonplaats. De hilarische reactie daarop is in no time viraal gegaan. Maar nu lees ik in een whatsappje van Merlinde: “Hart? Moordkuil?"

Een paar dagen later vertel ik tijdens het eten over mijn werk. Hoe acuut een situatie was geworden en dat er echt wel iets moest gebeuren. “Je kan je voorstellen dat die organisatie op het vinkentouw zat”, zeg ik tegen mijn tafelgenoten, “Misschien moet er iets gedaan worden aan de procedures, want nu behandelen we ze rijp en groen door elkaar.” Instemming van Erik. Op het gezicht van Maryse één groot vraagteken.

Maar daar houdt het niet mee op. 's Avonds zien we hoe een deelnemer aan het razend spannende televisieprogramma Hunted zijn jagers tot het uiterste uitdaagt. Mijn bewondering heeft deze man, “… maar om de kat nou zo op het spek te binden?!” Een paar tellen lang is het stil. Dan een enorme verontwaardiging: “Potverdórie! Jullie ook altijd met die uitdrukkingen! Waar hebben jullie het noú weer over?"

Hoe is het toch mogelijk dat jonge mensen van nu nauwelijks een gezegde of spreekwoord meer kennen? Ik geef toe, ik wil ook nog wel eens wat verhaspelen, maar veel uitdrukkingen horen toch bij het gewone taalgebruik. Staat het leren ervan onderaan de prioriteitenlijst van meester of juf? Wordt onze taal armer door media als Facebook of Twitter? Of is het gewoon een kwestie van er belangstelling voor hebben?

Spreekwoorden, uitdrukkingen en gezegdes. Leert de generatie na ons ze nog? Het is niet voor niets dat wij al jaren tegen onze kinderen zeggen “Lees een boek!” om hun kennis van het Nederlands te vergroten. Maar dat is voor de ganzen preken.